Đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC) là việc phân tích, dự báo các tác động đến môi trường của dự án chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển trước khi phê duyệt nhầm báo đảm phát triển bền vững
1. Định nghĩa ĐMC
Đối tượng của đánh giá môi trường chiến lược là các dự án chiến lược. Vì vậy ngay từ khi xuất hiện khái niện này do yêu cầu của thực tiễn khách quan, thì nhiều nhà nghiên cứu chiến lược trong các lĩnh vực phát triển, quản lý môi trường đã cố gắng tìm kiếm và đưa ra những định nghĩa khác nhau để hoàn thiện việc xác định nó.
– Theo Therial et al, 1992, “Đánh giá môi trường chiến lược là quá trình đánh giá các tác động môi trường của một chính sách, một kế hoạch/Quy hoạch hoặc một chương trình phát triển và các phương án thay thế của chúng một cách có hệ thống và toàn diện; là việc chuẩn bị một báo cáo về các kết quả đã đánh giá và sử dụng chúng phục vụ cho việc ra quyết định một cách có trách nhiệm
– Sadler và Verheem, 1996, “Đánh giá môi trường chiến lược là một quá trình dánli giá có hệ thống các hậu họa môi trường (Environment troubles) của một chính sách, một kế hoạch hoặc một chương trình phát triển để dảm bảo rằng các hậu họa môi trường được xét đến một cách đầy đủ và dược chú ý đến một cách thích đáng ở những bước thích hợp sớm nhất trong quá trình ra quyết định ngang hàng với các cân nhắc vé kinh tế và xã hội”.
– Luật Bảo vệ môi trường 2005 của nước ta, khoản 19 Điều 3, đánh giá môi trường chiến lược được định nghĩa như sau:
“Đánh giá môi trường chiến lược là việc phân tích, dự báo các tác dộng đến môi trường của dự án chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển trước khi phê duyệt nhầm báo đảm phát triển bền vững
Qua các định nghĩa trên đây, chúng ta thấy rằng ĐTM cũng như ĐMC đều là một công cụ thiết yếu nhằm giúp cho việc ra quyết định được đúng đắn và chính xác tiếp cận với mục tiêu phát triển bền vững. Sự khác biệt duy nhất là đối tượng dự án được đánh giá.
Luật Bảo vệ môi trường 2005, Điều 14 đã quy định đối tượng dự án phải lập báo cáo ĐMC là:
Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội cấp quốc gia.
Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, lĩnh vực trên quy mô cả nước.
Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, vùng.
Quy hoạch sử dụng đất; bảo vệ và phát triển rừng, khai thác và sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác trên phạm vi liên tỉnh, liên vùng.
Quy hoạch phát triển vùng kinh tế trọng điểm.
Quy hoạch tổng họp lưu vực sông quy mô liên tỉnh.
Theo Luật Xây dựng số 16/ 2003/ QH 11 ngày 26 tháng 11 năm 2003, có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2004 (gọi tắt là Luật Xây dựng 2003), quy hoạch xây dựng được phân thành 3 loại: Quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch xây dựng đô thị (bao gồm quy hoạch chung xây dựng đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị) và quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn. Đối chiếu với Điều 14 Luật Bảo vệ môi trường 2005, thì các dự án quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch chung xây dựng đô thị bắt buộc phải thực hiện ĐMC.
.2. Nội dung cơ bẩn của ĐMC
Nội dung cơ bản nhất của ĐMC chính là khái niệm “tác động chiến lược” và “đánh giá chiến lược” những tác động ấy lên môi trường như thế nào của một dự án phát triển chiến lược để phục vụ cho công tác ra quyết định nhằm bảo đảm phát triển bền vững.
Môi trường chiến lược chính là “hình ảnh” môi trường mong muốn cần phải có được trong tương lai nhằm đám bảo an toàn và bền vững cho phát triển kinh tế – xã hội của một vùng lãnh thổ quốc gia. Nó có một đặc thù là tính hệ thống cao và “quán tính” lớn, nên mọi diễn biến thường xẩy ra chậm nhưng rất khó thay đổi khi những tác nhân can thiệp không đú mạnh và thiếu kịp thời. Do đó một chiến lược môi trường đúng đắn sẽ đem lại nhiều lợi ích to lớn và tiếp cận bền vững môi trường, ngược lại nó sẽ gây ra nhiều tổn thất và rất khó khắc phục. Vì thế vai trò của ĐMC có một ý nghĩa cực kỳ quan trọng, nó liên quan tới việc hoạch định môi trường và sử dụng TNTN. Mặt khác cũng thấy rằng đối với những dự án chiến lược, không thể dùng công cụ ĐTM để đánh giá được mà phải sử dụng công cụ mới, công cụ ĐMC đê’ đánh giá vì khả năng tương thích của nó với “tầm nhìn” dự án.
Liên hệ để được hỗ trợ tư vấn
"Công Ty Cổ Phần Tư Vấn Đầu Tư Dự án Việt
Số 28B Mai Thị Lựu, P. Đakao, Quận 1, Tp.HCM
Hotline: 0918755356 - 0839106009
Web: http://duanviet.com.vn - Mail: lapduanviet@gmail.com
FB: https://www.facebook.com/DuAnViet.com.vn/ "